Tworzyliśmy zmienne, które przechowywały dane, ale jakie dane? Gdy patrzymy na napis wiemy, że jest napisem, czy na cyfry, mózg wie, żeby je potraktować jako policzalne wartości. Skąd wie to Python? Otóż dla komputera istnieją typy danych. W tym rozdziale poznasz podstawowe typy. W czasie warsztatu nie omawiamy wszystkich typów, które są dostępne w Pythonie.

Pierwsza rzecz na jaką trzeba zwrócić uwagę to dynamiczna zmiana typu:

>>> a = 26
>>> print(a)
>>> a = "Rita"
>>> print(a)

Dla Pythona powyższy kod jest zupełnie naturalny. Najpierw zmienna a przechowywała liczbę, a następnie do a ponownie przypisaliśmy wartość, tym razem jednak wartość tekstową.

Nie we wszystkich językach programowania takie zachowanie jest dopuszczalne. W językach takich jak C++, C# czy Java zmienna ma z góry określony typ i próba zmiany typu powoduje błąd stąd ich nazwa statycznie typowane. Python jednak należy do grupy języków programowania dynamicznie typowanych (jak Ruby, JavaScript czy PHP).

String

Ten typ już poznaliśmy: string - czyli łańcuch znaków = napis. String jest sekwencją dowolnych znaków, oznaczoną za pomocą apostrofów ‘moj tekst’ lub cudzysłowów “moj tekst”. Stringi zazwyczaj przechowują słowa, zdania.

Przetestuj poniższy kod

>>> txt = "Hello world"
>>> welcome = "I’m Flynerd"
>>> type(txt)
>>> type(welcome)

“type” podpowiedziało nam z jakim typem danych pracujemy.

Nadpisanie wartości

>>> txt = "Flynerd"
>>> print(txt)
>>> txt = "3 + 4"
>>> print(txt)
>>> txt = "3" + "4"
>>> print(txt)

Konkatenacja (łączenie) stringów

>>> pp = "pen pineapple"
>>> ap = "apple pen"
>>> concatenation = pp + ap

Wyświetl powyższe zmienne

>>> welcome = "Hello"
>>> user_name = "Alicja"
>>> sentence = welcome + " " + user_name + ", welcome home!"
>>> print(sentence)
>>> mood = f"How are you today { user_name }"
>>> print(mood)

W ostatnim przykładzie pojawiła się literka f przed ciągiem znaków, w ten sposób tworzymy f-string, string, który może zawierać jakąś zmienną w środku. U nas string “How are you today” zawiera zmienną przechowującą imię.

Mnożenie napisów

>>> letterA = "A"
>>> print(25 * letterA)
>>> print(letterA)
>>> letterB = "B"
>>> letterB = 5 * letterB
>>> print(letterB)

Sprawdźmy czy napis zawiera znak

>>> print('A' in 'anna')
>>> print('A' in 'Anna')

Zadania

Zajrzyj do dokumentacji - metody String! Możesz skorzystać z Google:

1. Utwórz zmienną, która będzie przechowywać imię pupila, a następnie wyświetl informację “Pogłaszcz {imie_pupila}, ucieszy się”.
2. Zapisz swoje imię i nazwisko do dowolnej zmiennej. Ile znaków ma Twoje imię i nazwisko?
3. Zmień wszystkie litery imienia i nazwiska na drukowane.
4. Jaką metodą usunąć z ciągu znaków “Programujemy w Pythonie” literę a?
5. ⭐W jaki sposób zamienić ciąg znaków “123” na liczbę 123?

Indeksowanie znaków

Każda sekwencja w Pythonie (np. ciąg znaków, ciąg elementów na liście), jest numerowana od 0 (tzw. indeksowana).

>>> seq = "Monty Python"
>>> print(seq[0])
>>> print(seq[1])
>>> print(seq[2])

>>> print(seq[6:10]) # przycinanie
Pyth

>>> print(seq[-1])
>>> print(seq[-2])

>>> print(seq[-12:-7])
Monty

Przycinanie obywa się wg. wzoru: [start:stop:krok] albo [-od_tylu]

zawsze od zera!

Przeanalizuj kolejne linie kodu, każdą wyświetl:

cool_string = "The quick brown fox jumped over the lazy dog"

# sprawdź długość - liczbę znaków
length = len(cool_string)  # 44

index0 = cool_string[0]  # litera: 'T'
index5 = cool_string[5]  # litera: 'u'

# znajdź ostatnią literę
index_last = len(cool_string) - 1 # dlaczego musmy odjąć 1?
last_char = cool_string[index_last]  # litera: 'g'

cool_slice_to_end = cool_string[4:]  # 'quick brown fox jumped over the lazy dog'

reversed_string = cool_string[::-1]  # odwraca kolejność liter

Zadania

1. Utwórz zmienną zawierającą napis “Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.”
2. Wytnij i wyświetl samo słowo elit.
3. Usuń z napisu wszystkie literki “o”

Liczby

Typ numeryczny przechowuje wartości liczbowe. Są to niezmienne typy danych, co oznacza, że ​​zmiana wartości dla danych liczbowych powoduje powstanie nowo przydzielonego obiektu.

W Pythonie wyróżniamy 3 typy liczbowe

• liczby całkowite (int - integer)
• zmiennoprzecinkowe (float - floating point)
• zespolone (complex)

Utworzymy sobie dwie rożne zmienne przechowujące liczby - całkowitą i dziesiętną (zmiennoprzecinkową), a następnie przeprowadzimy kilka operacji:

>>> a = 20
>>> b = 5.5
>>> print(a + b)
>>> print(a - b)
>>> print(a * b)
>>> print(a / b)
>>> print(a % b != 0)

Sprawdź:

type(a)
type(b)

Konwersja typów

Na razie mówiliśmy jedynie o przeprowadzaniu operacji na wartościach tego samego typu (na przykład na dwóch liczbach). Ale co się stanie, jeżeli spróbujesz przeprowadzić operację na danych różnych typów? Chociażby pomnożyć string przez liczbę? Albo dodać do siebie string i liczbę?

>>> a = 20
>>> c = "30"
>>> print(a + c)

Zobaczymy błąd, gdyż typ liczbowy nie może zostać dodany do typu string!

Istnieją metody int() czy float(), za pomocą których dokonamy zmiany jednego typu na drugi, czyli dokonamy konwersji typu. Stąd nasz przykład powyżej możemy naprawić:

>>> a = 20
>>> c = int("30")
>>> print(a + c)

albo

>>> a = 20
>>> c = float("30")
>>> print(a + c)

To jeszcze szybki przegląd przez inne właściwości typu liczbowego.

Przypisanie wartości 3 do zmiennej a (int) oraz 4.1 do zmiennej b (float)

a, b = 3, 4.1
print("Zmienna a = ", a, "b = ", b)

Operator dzielenia zawsze zwraca wartość float

print(a / b)  # 0.7317073170731708

Dzielenie “podłoga”

print(a // b)  # 0.0

Zmienna b (4.1) podniesiona do potęgi a (3)

print(b**a)  # 68.9209999

Listy

Nasze zmienne mogą przechowywać stringi i liczby, co jest super, ale co jeżeli jedna zmienna ma przechować kilka wartości?

W programowaniu często spotykamy się z sytuacją, kiedy nasze dane przechowujemy jako listę informacji - w Pythonie służy do tego specjalny typ danych, list (nazywane też tablicami).

Listy to obiekty, które zawierają jakieś wartości w określonej kolejności. A więc, lista może przechowywać nie jedną, a kilka danych.

Typy mogące przechowywać różne dane nazywamy czasem kolekcjami. Nie ma co tracić czasu, przejdźmy do kodu!

Aby stworzyć listę elementów musimy użyć nawiasów kwadratowych [].

>>> shopping_list = []
>>> print(shopping_list)

Utworzyliśmy pustą listę.

Zapełnijmy ją:

>>> shopping_list = ["chleb", "cebula", "ziemniaki", "czekolada"]
>>> grades = [1, 2, 3, 4, 5, 6]
>>> print(shopping_list)
>>> print(grades)
>>> type(shopping_list)
>>> type(grades)

Łączenie list

>>> concatenation = shopping_list + grades
>>> print(concatenation)

Weźmy pierwszy produkt z listy zakupów:

>>> shopping_list[1]
'cebula'

Jednak wynik jest jednak inny niż się spodziewamy. Kolejne elementy w tablicy są zawsze numerowane od 0, czyli:

>>> shopping_list[0]
'chleb'

Metody typu list

Dodawanie elementu na listę

>>> my_arr = [3, 4]
>>> my_arr.append("milk")
>>> print(my_arr)
[3, 4, 'milk']

>>> another_arr = [4, 5, 8] 
>>> my_arr.append(another_arr) 
>>> print(my_arr)
[3, 4, 'milk', [4, 5, 8]]

>>> print(my_arr[3])
[4, 5, 8]

Dodawanie wielu elementów na raz

>>> my_arr.extend([1, 2, 3])
>>> print(my_arr)
[3, 4, 'milk', [4, 5, 8], 1, 2, 3]
Zdejmowanie elementu z listy
>>> number = my_arr.pop(1)
>>> print(my_array)
[3, 'milk', [4, 5, 8], 1, 2, 3]
>>> print(number)
4

Podstawienie elementu - zastąpienie elementu tablicy innym elementem

>>> sentence_arr = ['Ala', 'ma', 'kota', 'i rybki.']
>>> print(sentence_arr)
>>> sentence_arr[2] = 'psa'
>>> print(sentence_arr)

Sprawdźmy czy sekwencja zawiera element

>>> print('Ala' in sentence_arr)
>>> print('pies' in sentence_arr)

Zadania

Rzuć okiem na dokumentację: metody typów sekwencyjnych

1. Utwórz nową tablicę zawierającą liczby od 1 do 10 i przypisz ją do zmiennej.
2. Sprawdź czy lista zawiera liczbę 5.
3. Spraw, aby tablica przybrała postać [10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1].
4. Spraw, aby liczby w tablicy [123, 1, 192, 21, 13, 9, 299] były uporządkowana rosnąco.
5. Do listy bogów greckich [“Zeus”, “Hestia”, “Hades”, “Atena”, “Afrodyta”] dodaj swoje imię, a następnie usuń wybraną postać. Podmień dowolnie wybraną postać na Apollo

Boolean

Typy boolowskie inaczej zwane typami logicznymi posiadają tylko dwie wartości True / False

>>> print(1 == 1)
  True
>>> print(1 == 2)
  False

Zapis ma znaczenie! True (pierwsza litera wielka, reszta to małe litery). true, TRUE, tRUE nie zadziałają - tylko True jest poprawne (to samo dotyczy False).

Porównaj:

>>> type(True)
>>> type("True")

AND / OR / NOT

Poćwicz i pobaw się wartościami logicznymi wpisując następujące instrukcje:

>>> True and True
>>> False and True
>>> True or 1 == 1
>>> False or 1 == 1
>>> 1 != 2
>>> not True

Inne typy dostępne w Pythonie, których dzisiaj nie omówimy:

• krotki - tuple,
• zestawy - set,
• słowniki - dict,
• zakresy - range,
• sekwencje binarne - np.bytes

Na razie samodzielnie wpisujemy wszystkie wartości. Chcemy jednak, by program mógł być obsługiwany przez użytkownika. Przejdźmy więc, do kolejnej lekcji.